Czy ulewanie jest zjawiskiem normalnym, czy świadczy o poważniejszych dolegliwościach? Jakie są jego przyczyny? Jak radzić sobie z ulewaniem niemowlaka i kiedy konieczna jest konsultacja lekarska? Poznaj odpowiedzi na te i inne pytania, które niepokoją rodziców noworodków.
Ulewanie u niemowlaka – przyczyny
Ulewanie u noworodka może budzić niepokój. Nie ma jednak powodów do obaw. Ulewanie po mleku występuje u około połowy niemowląt. Zwykle w pierwszych 6 miesiącach życia. Jest to zjawisko fizjologiczne o przemijającym charakterze, które nie wymaga leczenia.
Ulewanie po karmieniu to swobodne, niegwałtowne cofanie się niewielkich ilości spożytego mleka z powrotem do jamy ustnej i poza nią. Zjawisko to należy do czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego, które nie wiążą się z nieprawidłowościami anatomicznymi i nie zaburzają rozwoju psychofizycznego dziecka. Jeżeli ulewaniu nie towarzyszą inne niepokojące objawy, nie ma powodów do niepokoju.
Przyczyną ulewania u noworodków jest niewykształcona w pełni bariera antyrefluksowa. Dolny zwieracz przełyku i odnogi przepony nie mają jeszcze odpowiedniego napięcia, zaś kąt żołądkowo-przełykowy (kąt Hisa) jest zbyt duży (powinien być ostry). W efekcie może dochodzić do cofania się pokarmu z żołądka po karmieniu.
Poza tym noworodki spędzają większość czasu w pozycji leżącej lub półleżącej, co sprzyja ulewaniu – podobnie jak przekarmianie, zbyt szybkie i łapczywe jedzenie oraz połykanie powietrza lub zła technika karmienia. Na ogół ulewanie u niemowlaka ustępuje samoistnie wraz z dojrzewaniem układu pokarmowego oraz przyjmowanie przez maluszka pozycji pionowej przez większą część dnia. Ograniczone zostaje także po wprowadzeniu pokarmów stałych.
>>Czytaj więcej o ulewaniu u noworodków
Sposoby na ulewanie niemowlaka
Ulewanie można ograniczyć stosując różne sposoby. Kluczowe jest zwrócenie uwagi na objętość posiłków i technikę karmienia. Warto zadbać, by niemowlę w trakcie spożywania posiłku miało głowę zawsze wyżej niż pozostałą część ciała. Dobrym rozwiązaniem jest zminimalizowanie ilości powietrza połykanego podczas karmienia poprzez:
- unikanie sytuacji, gdy dziecko jest bardzo głodne i je łapczywie,
- unikanie podawania pokarmu, gdy niemowlę płacze,
- odpowiednie przechylanie butelki, by mleko wypełniło cały smoczek (w przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym),
- prawidłowe przystawienie dziecka do piersi.
W trakcie podawania mleka, warto robić przerwy na odbicie, co pozwoli usunąć pęcherzyki powietrza z układu pokarmowego. Nie należy także przekarmiać dziecka i podawać zbyt dużej ilości pokarmu jednorazowo.
Po karmieniu najlepiej trzymać dziecko w pozycji pionowej od kilku do kilkunastu minut, aby odbiło połknięte powietrze. Bezpośrednio po jedzeniu należy unikać:
- układania niemowlaka na brzuszku,
- zapinania w pasy w foteliku samochodowym (warto odczekać 30-40 min.),
- masowania i uciskania brzuszka,
- gwałtownych zmian pozycji i zabaw.
Lekarz może zalecić stosowanie preparatów zagęszczających. Rozpuszcza się je w niewielkiej ilości wody i podaje do jamy ustnej bezpośrednio przed karmieniem piersią lub w jego trakcie. W przypadku niemowlaków, którym podawane jest mleko modyfikowane, pediatra może zalecić zmianę na specjalną mieszankę antyrefluksową (z symbolem AR). Oba preparaty zawierają zagęstniki w postaci mączki z chleba świętojańskiego, skrobi ziemniaczanej lub skrobi ryżowej. Substancje te gęstnieją w brzuchu dziecka, przez co zmniejszają liczbę i obfitość ulewania.
Ulewanie u noworodka – kiedy do lekarza?
U większości dzieci ulewanie jest fizjologicznym objawem i nie wpływa na ich rozwój. Jednak obfite i gwałtowne cofanie się pokarmu z żołądka w połączeniu z innymi objawami może świadczyć o problemach zdrowotnych, takich jak: alergia pokarmowa (najczęściej na białko mleka krowiego), refluks żołądkowo-przełykowy, niedrożność jelit czy niedostateczny rozwój dolnego zwieracza przełyku.
Do pediatry warto zgłosić się w przypadku, gdy ulewaniu towarzyszą następujące objawy:
- słaby przyrost masy ciała i wzrostu,
- niepokój i ciągły płacz,
- apatia,
- widoczny ból i dyskomfort,
- odmowa jedzenia,
- wymioty chlustające,
- gorączka,
- wyginanie się w łuk, czyli prężenie z odchylaniem głowy do tyłu,
- zmiany atopowe na skórze,
- nawracające epizody świszczącego oddechu,
- bezdechy,
- tkliwość lub wzdęcie brzucha,
- uwypuklenie ciemiączka.
Powyższe objawy są niepokojące, jednak tylko pediatra może stwierdzić, czy są podstawą do poszerzenia diagnostyki oraz skierowania dziecka do specjalisty. Jeżeli cokolwiek wzbudza obawy u rodziców, najlepiej udać się do lekarza.
Przeczytaj także:
Alergia pokarmowa u dzieci – przyczyny i jej objawy
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/61940,ulewanie-u-dzieci
https://podyplomie.pl/pediatria/22980,ulewanie-praktyczny-poradnik
https://pulsmedycyny.pl/kolki-jelitowe-i-ulewanie-u-niemowlat-najczestsze-objawy-gastroenterologiczne-877573
https://mamapediatra.pl/2017/02/23/kiedy-niemowle-ulewa-co-robic/
Murkoff, Pierwszy rok z życia dziecka, Poznań 2019.
