Enzymy trawienne – czym są?
Enzymy trawienne – enzymy rozkładające pokarm na substancje przyswajalne przez organizm, np. cukry proste, aminokwasy, kwasy tłuszczowe itp. Przykładowo, białka trawione są przez pepsynę, trypsynę i peptydazy, a tłuszcze przez lipazy itp. Enzymy trawienne to specyficzna grupa białek, wydzielanych w układzie pokarmowym człowieka odpowiedzialnych za przyśpieszenie rozkładu złożonych związków z pożywienia do jak najprostszych do strawienia cząsteczek, co zachodzi w procesie hydrolizy, które mogą zostać wykorzystane przez organizm do licznych reakcji. Ich produkcja zachodzi głównie w trzustce i jelicie cienkim, ale również przez gruczoł ślinowy czy żołądek.
Podział enzymów ze wzglądu na rodzaj trawionych składników:
Enzymy trawienne dzielimy na 4 główne grupy:
– enzymy proteolityczne, inaczej peptydazy, zajmujące się rozkładem białek,
– enzymy amylolityczne, inaczej amylazy, odpowiedzialne za rozkład węglowodanów,
– enzymy lipolityczne, inaczej lipazy, przyśpieszające rozkład tłuszczów,
– enzymy nukleolityczne, inaczej nukleazy, przyczyniające się do rozkładu kwasów nukleinowych:
a) rybonukleazy – oddziałujące na kwas rybonukleinowy (RNA),
b) deoksyrybonukleazy – wpływające na kwas deoksyrybonukleinowy (DNA).
Podział enzymów ze względu na miejsce działania:
Ze względu na miejsce działania wyróżniamy poszczególne enzymy:
1) Jama ustna: amylaza ślinowa, lizozym;
2) Żołądek: pepsyna, lipaza żołądkowa;
3) Dwunastnica: trypsynogenu, chymotrypsynogen, elastaza, lipaza żołądkowa, amylaza trzustkowa, disacharydaza, nukleazy trzustkowe;
4) Jelito cienkie: aminopeptydazy, karboksypeptydazy, amylaza jelitowa, laktaza, sacharaza, lipaza jelitowa, nukleazy jelitowe.
Przyczyny niedoboru enzymów trawiennych:
Przyczyn może być wiele, ale do głównych zaliczymy z pewnością:
– przesiąkliwe jelito,
– stany zapalne wywoływane przez alergie pokarmowe,
– przewlekły stres,
– ekspozycja na wszechobecne toksyny,
– procesy starzenia,
– zmniejszona produkcja kwasu solnego, ponieważ kwasowe środowisko jest wymagane do aktywacji enzymów odpowiedzialnych za trawienie protein,
– predyspozycje genetyczne.
Enzymy trawienne – dla kogo są potrzebne?
Suplementacja enzymów trawiennych może być niezbędna wśród pewnych grup osób:
– osoby z upośledzonym funkcjonowaniem trzustki, w przebiegu chociażby choroby Leśniowskiego-Crohna, celiakii czy cukrzycy, gdyż jest ona odpowiedzialna za produkcje kilku enzymów: lipazy trzustkowej, amylazy trzustkowej, nukleaz oraz nieaktywnych proenzymów: trypsynogenu, chymotrypsynogenu i proelastazy, przekształcanych odpowiednio do: trypsyny, chymotrypsyny i elastazy, a więc ich braki muszą zostać uzupełnione celem zwiększenia absorpcji składników pokarmowych, a szczególnie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach,
– wsparcie enzymami trawiennymi może okazać się korzystne dla osób borykających się z nieszczelnymi jelitami,
– przy doświadczeniu chorób wątroby,
– jeżeli mamy uczucie zatrzymania skonsumowanego pożywienia w żołądku,
– przy problemach dotykających szerokie grono osób, takich jak: zatwardzenie, wzdęcia, gazy, niestrawności,
– jeśli zauważymy, że w naszym stolcu znajdują się niestrawione cząstki pokarmu,
– osoby doświadczające refluksu żołądkowo-przełykowego po spożyciu posiłku.
Z czym wiążę się niedobory enzymów trawiennych?
– niezdolność do trawienia, a więc również właściwego wchłaniania składników pokarmowych może prowadzić do wystąpienia niedożywienia,
– niestrawione cząstki pokarmowe mogą stać się pożywką dla niekorzystnych bakterii zasiedlających nasze jelita, powodując wzdęcia, gazy, a co gorsza dysbiozę jelitową, czyli przerost liczby szkodliwych bakterii, co może mieć szereg negatywnych konsekwencji zdrowotnych,
– nieodpowiednie działanie enzymów układu pokarmowego może doprowadzić do zapalenia trzustki, mukowiscydozy, choroby Leśniowskiego-Crohna, celiakii, a nawet raka trzustki.
Suplementacja enzymami trawiennymi
– Enzymy trawienne zawarte w owocach: bromealina z ananasa, papaina z papai,
– Enzymy trawienne pochodzące z surowego mięsa zwierzęcego w postaci tatara, lub poddanego lekkiej obróbce termicznej niedoprowadzającej do ich zniszczenia,
– Enzymy pochodzące z probiotyków,
– Suplementy zawierające mieszanki niezbędnych enzymów trawiennych,
– Betaina HCL.
Jak możemy wpłynąć na uzupełnienie niedoborów enzymów trawiennych?
Chcąc poradzić sobie z problemami dotyczącymi zbyt małej ilości wytwarzanych enzymów trawiących składników pokarmowych możemy zadziałać poprzez:
– redukcję stanów zapalnych toczących się w organizmie,
– odbudowę naturalnej mikroflory jelitowej, a tu z pomocą przychodzą nam odpowiednio dobrane preparaty probiotyczne oraz probiotyki stanowiące pożywkę dla korzystnych bakterii bytujących w naszych jelitach,
– eliminacja z diety pokarmów zawierających inhibitory enzymów trawiennych, a więc nasiona roślin strączkowych czy ziarna zbóż,
– wyrównanie niedoborów pokarmowych w organizmie,
– naukę radzenia sobie ze stresem, który w dużej mierze oddziałuje na funkcjonowanie układu pokarmowego.
